/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F12818%2Fmobile-logo_new.png){kind=logo}
/s3.gy.digital%2Fmetaixmio%2Fuploads%2Fasset%2Fdata%2F12817%2Flogo_black.png "metaixmio.gr")
ΔΙΟΡΑΤΙΚΟΙ ΑΜΕΡΙΚΑΝΟΙ ΣΚΗΝΟΘΕΤΕΣ, ΟΠΩΣ ΟΙ ΑΔΕΛΦΟΙ ΚΟΕΝ ΚΑΙ Ο ΝΤΕΪΒΙΝΤ ΛΙΝΤΣ, ΜΑΣ ΕΧΟΥΝ ΔΕΙΞΕΙ ΕΠΑΝΕΙΛΗΜΜΕΝΑ ΤΗ ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΠΛΕΥΡΑ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ. Ο ΡΙΤΣΑΡΝΤ ΡΟΥΣΟ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙ ΚΑΤΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΟ ΣΤΟ ΧΩΡΟ ΤΟΥ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑΤΟΣ, ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΟΜΕΝΟΣ ΔΥΟ ΠΡΟΣΟΝΤΑ ΠΟΥ ΣΠΑΝΙΖΟΥΝ ΣΤΟ ΣΙΝΕΜΑ. ΤΗΝ ΨΥΧΟΓΡΑΦΙΚΗ ΔΙΕΙΣΔΥΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΤΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΚΡΩΝ ΧΡΟΝΩΝ.
Πώς μπορείς να περιγράψεις κάτι που δεν συμβαίνει ή συμβαίνει με τρομερά αργούς ρυθμούς; Να ένα στοίχημα που καλείται να κερδίσει κάθε επιδέξιος πεζογράφος – δίχως να βαρεθεί ο ίδιος κατά την επίπονη αυτή διαδικασία, και το κυριότερο, δίχως να μεταδώσει τη βαρεμάρα του στον αναγνώστη. Όταν η δράση διαποτίζει τις γραμμές, διαλέγεις απλώς τις πιο βολικές λέξεις, εκείνες που θα ενοχλήσουν λιγότερο τον απορροφημένο αναγνώστη, εκείνες που θα του αποσπάσουν λιγότερο την προσοχή. Δεν είναι τυχαίο ότι όλα τα περιπετειώδη αφηγήματα γράφονται ή θα έπρεπε να γράφονται σε αυστηρά δωρική γλώσσα. Όταν όμως η δράση απουσιάζει, αναλαμβάνει η ίδια η γλώσσα –με χιλιάδες τεχνάσματα και τσαλίμια– να καλύψει το κενό. Ο Ρίτσαρντ Ρούσο, βραβευμένος με το Πούλιτζερ το 2002 –προκάτοχος του Τζέφρι Ευγενίδη– γνωρίζει αυτό το μυστικό. Δεν θεωρείται άδικα ως ο δεξιοτέχνης του μικροαστικού μυθιστορήματος – του είδους που κατ’ εξοχήν περιγράφει ανθρώπους σε φαινομενική απραξία. Μα είναι δυνατόν να παρουσιάζει ενδιφέρον η ακινησία; Είναι. Όταν κάτω από την επιφάνειά της –έτσι και την ξύσεις λιγάκι– κοχλάζει ένας κόσμος σε αναβρασμό και κίνηση, ένας κόσμος που κάποτε –ίσως στη διάρκεια μιας γενιάς, ίσως και σε δύο ή τρεις– θα εκραγεί και θα κατακλύσει τα πάντα με πυρακτωμένη λάβα. Τότε θ’ ακούσετε τους συντάκτες των τηλεοπτικών δελτίων να κάνουν λόγο για «έκρηξη τυφλής οργής». Ο Ρίτσαρντ Ρούσο στα «Όνειρα και αυταπάτες στο Empire Falls» καταδεικνύει ότι δεν υφίσταται τέτοια τσιχλόφουσκα σαν την «τυφλή οργή». Μονάχα η δική μας παρατεταμένη εθελοτυφλία.
Το σκηνικό είναι μια μικρή πόλη στην πολιτεία του Μέιν, στα βορειοανατολικά σύνορα με τον Καναδά – αλλά, αν εξαιρέσεις την ψύχωση με το μπέιζμπολ, θα μπορούσε να είναι και μια μικρή πόλη στην Αιτωλοακαρνανία ή στην Αργολίδα. Μια μικρή πόλη σε σταθερά φθίνουσα πορεία. Το Empire Falls παρακμάζει τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, από τη στιγμή που έκλεισε το μοναδικό υφαντουργείο και η μοναδική βιοτεχνία πουκαμίσων, οι δύο αποκλειστικοί εργασιακοί αιμοδότες, ιδιοκτησίας του μακαρίτη Σι Μπι Ουάιτινγκ. Ο Σι Μπι αυτοκτόνησε για λόγους που θα τους πληροφορηθούμε μόνον έπειτα από πεντακόσιες σελίδες κι αφού πρώτα εξοικειωθούμε με όλα τα ανθρώπινα αποκαΐδια που άφησε πίσω του. Τη χήρα του Φρανσίν, μια γυναίκα πιστή στο δίπτυχο «Δύναμη και έλεγχος». Την κόρη του Σίντι, ισοβίως ανάπηρη μετά από ένα μυστηριώδες τροχαίο ατύχημα (ούτε αυτό θα παραμείνει μυστηριώδες). Την ερωμένη του Γκρέις, που πιστεύει ότι είναι ικανή ν’ αλλάξει την κοίτη στα «ανθρώπινα ποτάμια», και τον γιο της Μάιλς, που –κατά τη γνώμη τής εν διαστάσει συζύγου του Τζανίν– δεν είναι παρά ένας «ανθρώπινος τροχός», άτολμος να παρεκκλίνει έστω κι ελάχιστα από το καθημερινό του δρομολόγιο. Δίπλα σε αυτούς τους τέσσερις συνωθείται πλήθος άλλων χαρακτήρων –προβληματικοί έφηβοι, εξίσου προβληματικοί γέροι, ακόμη πιο προβληματικοί μεσόκοποι– που λειτουργούν ως θερμοσυσσωρευτές «τυφλής οργής». Ο Ρούσο αντιλαμβάνεται το Empire Falls σαν μια ποντικοπαγίδα – τόσο για τα ποντίκια που ζουν μια χαρά εκεί, όσο και για τα ποντίκια που θέλουν να φύγουν μακριά της. Το κακό με τις μικρές επαρχιακές πόλεις είναι κοινό σε όλα τα μήκη και τα πλάτη της γης. Δεν έχουν ούτε μια γωνιά για να κρυφτείς. Όλοι σε βλέπουν να μεγαλώνεις, να ωριμάζεις, να σαπίζεις. Τους βλέπεις όλους κι εσύ. Θυμάσαι τι ήθελαν να γίνουν, πριν γίνουν –καταντήσουν, συνήθως– αυτό που έγιναν. Το θυμούνται κι εκείνοι για σένα. Ο υποχρεωτικός συγχρωτισμός επιφέρει τις ίδιες συνέπειες που επιφέρει και στα ινδικά χοιρίδια. Όταν σημάνει το Μη Παρέκει, θα επιτεθούν το ένα στο άλλο. Θα φάνε τις σάρκες τους.Δροσεροί λόγοι
Το επίτευγμα του Ρούσο βρίσκεται αλλού. Δεν αφήνει την πηγαία του ροπή προς την απαισιοδοξία και την κατάθλιψη να διαβρώσουν την αίσθηση του χιούμορ και τον βαθύ ανθρωπισμό του. Ο Ρούσο δεν γελάει με τα παθήματα των ηρώων του. Απλώνει το χέρι του για να τους βοηθήσει να ξεκολλήσουν από το τέλμα. Ακόμη και στα χείλη των πλέον βαρετών ή αντιπαθητικών βάζει σπαρταριστούς λόγους συνηγορίας, ολόφρεσκους και δροσερούς, διότι ουσιαστικά πιστεύει ότι δεν πρέπει να στέλνεις κανένα πλάσμα –ούτε μια μοχθηρή γάτα– στο απόσπασμα ακοινώνητο. Ο Ρούσο –όπως και η Φρανσίν Ουάιτινγκ– πιστεύει στη «μεγάλη ανοησία της ζωής», αλλά –σε αντίθεση με τη Φρανσίν– δεν αντλεί από αυτήν την «ανοησία», καμία σαδιστική απόλαυση. Συμπονάει τόσο τους θύτες όσο και τα θύματα. Δεν αναγνωρίζει σε κανέναν το ρόλο τού τιμητή.
