Δολοφονίες, κουτσομπολίστικα έντυπα, διαπλοκή και διαφθορά στην Αθήνα της κρίσης...

http://www.tovima.gr/
 

Η αστυνομική λογοτεχνία κερδίζει καθημερινά όχι μόνο περισσότερους αναγνώστες αλλά και περισσότερους συγγραφείς, που παρακολουθούν και καταγράφουν με ανησυχία τις καταστάσεις και τα φαινόμενα μιας εξαιρετικά προβληματικής πραγματικότητας. Οι «Καθαρές δουλειές» (εκδόσεις Μεταίχμιο, σελ. 225) του πρωτοεμφανιζόμενου Χ. Στεφόπουλου είναι ένα μυθιστόρημα που ξετυλίγεται στις ημέρες μας και αντλεί την έμπνευσή του από όσα προετοίμασαν επί δεκαετίες την κρίση, υποδεικνύοντας με σχεδόν μαθηματική ακρίβεια το σημείο μηδέν του 2009.
Μερικούς μήνες πριν από την αποκάλυψη του σημείου μηδέν, ο εκδότης μιας μικρής σκανδαλοθηρικής εφημερίδας δολοφονείται μέρα μεσημέρι στο κέντρο της Αθήνας και ο αστυνόμος Δημάκος αναλαμβάνει αμέσως δράση. Η ιδιότητα του θύματος λέει πολλά και οδηγεί γρήγορα τα βήματα του Δημάκου σε μιαν υπόθεση σκοτεινών διαπλεκομένων. Η έρευνα, που θα σκοντάψει από την πρώτη στιγμή σε ποικίλα εμπόδια, θα φέρει στην επιφάνεια ένα νοσηρό πλέγμα συμφερόντων. Η δολοφονία του εκδότη συνδέεται με όλη την παθολογία του δημόσιου βίου στην Ελλάδα της μεταπολιτευτικής περιόδου: τυχάρπαστοι επιχειρηματίες που κάνουν περίεργες δουλειές με το κράτος, πρώην αστυνομικοί που αναλαμβάνουν την εκτέλεση συμβολαίων θανάτου, σύλλογοι που διακηρύσσουν σπουδαιοφανείς ιδέες για να κρύψουν τις παράνομες χρηματοδοτικές τους πηγές, πειραγμένες δημοσκοπήσεις που μοιράζουν λεφτά κάτω από το τραπέζι, πολιτικά δημοσιεύματα που εκβιάζουν χωρίς περιστροφές όσους ξέρουν πώς να αποκωδικοποιήσουν το μήνυμά τους, στελέχη της αστυνομίας που προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα σε εκείνα τα οποία λένε τα ευρήματά τους και στους περιορισμούς τους οποίους επιβάλλει η ως εξ αντικειμένου θέση τους, κυκλώματα της νύχτας που επιδίδονται σε επιχειρήσεις μαστροπείας και εξαπάτησης, όπως και άνθρωποι του κοινού εγκλήματος που συναλλάσσονται με διάφορα (λιγότερο ή περισσότερο αφανή) συστήματα εξουσίας.
Η πλοκή του βιβλίου αναπτύσσεται με γοργούς και πυκνούς ρυθμούς, οι συγκρούσεις προκύπτουν αβίαστα από τη δράση, χωρίς εύκολες ή άνωθεν επιβεβλημένες λύσεις, και ο συγγραφέας προλαβαίνει να σκιαγραφήσει ορισμένους αρκετά ζωηρούς χαρακτήρες μεταξύ των οποίων ο πιο ολοκληρωμένος είναι ασφαλώς ο αστυνόμος Δημάκος.  
Ο Χ. Στεφόπουλος ξέρει καλά την αστυνομική λογοτεχνία και οι «Καθαρές δουλειές» αποτελούν ένα μείγμα νουάρ και παραδοσιακής ιστορίας μυστηρίου. Το πνεύμα της διάχυτης διαφοράς, που κατασπαράσσει την κοινωνία και διαλύει κάθε εσωτερικό ή εξωτερικό της δεσμό, επιτρέποντας στους εγκληματίες να παραμείνουν ανέγγιχτοι, αποτελεί σίγουρα το βασικότερο γνώρισμα του μυθιστορήματος του Στεφόπουλου. Από την άλλη πλευρά, η αδιάφθορη στάση του αστυνόμου Δημάκου, η ηθική του αντίδραση απέναντι στο σάπιο περιβάλλον με το οποίο έρχεται καθημερινά σε επαφή, όπως και η ικανότητά του να λύνει τα πιο παράξενα αινίγματα παραπέμπουν στο πρότυπο του σούπερ ντετέκτιβ που έπλασαν ο Έντγκαρ Άλαν Πόε και ο Άρθουρ Κόναν Ντόιλ: ένα πρότυπο που απ’ ό,τι φαίνεται δεν έχει χάσει μέχρι και σήμερα την ελκτική του δύναμη. Ο αστυνόμος Δημάκος, βεβαίως, ανακαλεί πρωτίστως τη φυσιογνωμία του Έλληνα προκατόχου του, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον αστυνόμο Μπέκα του Γιάννη Μαρή.
Ως χαρακτήρας, πάντως, ο αστυνόμος Δημάκος έχει κι άλλα, μεσογειακού τύπου πρότυπα, θυμίζοντας τον Καταλανό Μανουέλ Βάθκεθ Μονταλμπάν ή τον Σικελό Αντρέα Καμιλέρι. Όπως οι ήρωες του Μονταλμπάν και του Καμιλέρι, έτσι και ο αστυνόμος Δημάκος λατρεύει, μεταξύ άλλων πραγμάτων, το καλό και προσεκτικά προετοιμασμένο φαγητό: μαγειρεύει για να ξεκινήσει καλά η ημέρα του ή για να αποσαφηνιστούν οι σκέψεις του, επισκέπτεται συχνά τα γαστρονομικά στέκια της πόλης (καινούργια και παλιά) και απεχθάνεται όλο το νεοπλουτίστικο λούστρο με το οποίο έχει επικαλυφθεί κατά τη διάρκεια των τελευταίων χρόνων (στην Ελλάδα και στο εξωτερικό) η τελετουργία και η απόλαυση της μαγειρικής.
 

Ο πρωτοεμφανιζόμενος Χ. Στεφόπουλος επινοεί τον αστυνόμο Δημάκο, ο οποίος «ήρθε για να μείνει», όπως μας προειδοποιεί στο εξώφυλλο του βιβλίου του. Για το συγγραφέα αυτού του αστυνομικού μυθιστορήματος ξέρουμε μόνο ότι γεννήθηκε σε μια πόλη της Μακεδονίας, από τα μέσα της δεκαετίας του ’80 έως τα μέσα της δεκαετίας του ’90 βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη όπου σπούδασε στη Νομική Σχολή του ΑΠΘ και ότι είναι δημόσιος υπάλληλος, παντρεμένος και πατέρας ενός μωρού...